Bấm để xem nhanh
Kinh nghiệm lái xe số tự động và 13 lưu ý đặc biệt quan trọng: Điều khiển một chiếc xe số tự động ( AT- Automatic transmission) ta phải bỏ bớt gần hết thao tác sang số của tay phải, bỏ hẳn thao tác đạp côn của chân trái. Số tự động không có nghĩa là không có số nào, loại trừ hộp số AT vô cấp, thì hộp số AT thông thường vẫn có nhiều cấp số, hay gặp nhất là có từ 3 đến 5 số tiến, chính vì thế, không ít tài mới thường vẫn lúng túng khi điều khiển xe có số tự động, bài viết dưới đây từ chuyên mục Lái xe an toàn của MuasamXe.com sẽ giúp bạn đỡ bỡ ngỡ và hạn chế những lỗi thường gặp khi sử dụng xe số tự động!
Xe số tự động là gì?
Xe số tự động là loại xe ôtô mà việc tăng giảm số sẽ do hệ thống trên xe thực hiện tự động, phù hợp với tốc độ và sức tải thực tế của xe. Loại này phân biệt với loại còn lại là xe số sàn (còn gọi là xe số tay). Ở vị trí ghế lái, bạn sẽ thấy có 2 đặc điểm nhận dạng khá rõ của loại số tự động là:
- Trên xe sẽ không có chân côn (bàn đạp ly hợp) phía bên chân trái tài xế như xe số sàn.
- Cần số tự động thường có các chữ P-R-N-D (chi tiết như dưới).
Với loại xe số tự động này, thao tác điều khiển đơn giản chỉ là đạp ga để xe chuyển động hoặc tăng tốc, và khi cần thì nhả ga, đạp phanh để xe giảm tốc và dừng lại. Cùng là xe tự động, nhưng nếu bạn để ý thì hộp số lại được chia thành 2 loại chính:
- Tự động vô cấp CVT (Continuously Variable Transmission): truyền động bằng dây đai, với 2 puly của bộ truyền động có thể thay đổi được đường kính cho phép bộ truyền động này có thể tạo ra vô số tỷ số truyền 1 cách liên tục chứ không tách biệt riêng rẽ các số. Có bác Vietvoiz trên diễn đàn Otofun dịch khá sáng tạo: CVT = Chuyển số Vô cấp Tự động, tôi thấy cũng khá thú vị.
- Tự động có cấp số: sử dụng các cặp bánh răng để truyền động, thường có 5 – 7 cấp số tùy dòng xe và hãng xe. Hộp số thường có các chế độ là P-R-N-D. Trong đó, P là Parking: đỗ xe, R là Reverse: số lùi, N là Neutral: số 0, D là Drive: số tiến. Đa số xe còn kèm theo chế độ bán tự động +/-, và các số L2-L1…
Kinh nghiệm lái xe số tự động: Tìm hiểu về các cấp số D, M1, M2, L1, L2 và S:
Nhiều lái mới, đặc biệt là các chị em phụ nữ dù rất ưa dùng xe số tự động vì thao tác đơn giản, dễ lái nhưng đôi khi lại không hề biết đến tác dụng của các cấp số D “+,-”,“M1, M2, L1, L2” hay S. Thực tế các cấp số này hỗ trợ rất tốt cho việc vượt xe, cần tăng tốc nhanh hay đổ đèo, xuống dốc. Khi cần số ở chế độ này, xe không tự lên số theo tốc độ mà người lái sẽ tự chuyển số theo mục đích. Một khi nắm vững tính năng của từng chế độ, người lái có thể tự cài đặt số hợp lý cho từng đoạn đường, nhờ đó không chỉ giảm thiểu hao mòn mà còn ngăn ngừa nguy cơ tai nạn.
Cụ thể, ứng dụng chế độ số thể thao (S) hay “+/-“ có ảnh hưởng rất lớn đến sự an toàn khi đi đường dốc hay đổ đèo. Khi leo dốc, xe có thể tự sang số để đảm bảo đủ sức kéo và tốc độ. Nhưng khi xuống dốc, xe lao nhanh theo quán tính, hộp số sẽ lên số cao kéo theo không còn khả năng hãm theo kiểu phanh động cơ. Trong trường hợp này, tài xế cần phải chủ động về số tay 1, 2… sao cho thích hợp với độ nghiêng và chiều dài con dốc để đảm bảo tốc độ an toàn.
Nếu không sử dụng số tay, tài xế buộc phải đạp phanh để hãm tốc, nhưng phương án này không cho hiệu quả tối ưu, ngược lại để phanh làm việc trong tình trạng khắc nghiệt liên tục dễ làm cháy phanh, hoặc mất tác dụng hệ thống thủy lực. Bên cạnh đó, nhiều tài xế còn có thói quen về số N khi xe đổ dốc để xe chạy theo quán tính nhằm tiết kiệm nhiên liệu. Đây là một quan điểm hoàn toàn sai lầm, bởi xe số tự động hiện nay đều có khả năng tự ngắt cung cấp nhiên liệu cho động cơ khi xe xuống dốc, nếu về số N sẽ vô tình khởi động hệ thống trở lại, đôi khi còn tốn kém hơn. Chưa kể, để xe trôi dốc theo quán tính vô cùng nguy hiểm, người lái phải đạp phanh thường xuyên gây nóng phanh hoặc nhanh hỏng hóc, đồng thời khó phản ứng kịp khi gặp chướng ngại vật bất ngờ.
3 sai lầm phổ biến khi lái ôtô số tự động:
Đỗ xe vẫn để số D, về số N khi xuống dốc để chuyển động theo quán tính, đạp “lút” chân ga để tăng tốc… Đó là những sai lầm phổ biến khi lái xe ôtô số tự động. Khi sử dụng xe số tự động, có không ít lái xe vẫn áp dụng các thao tác của số sàn dẫn đến hỏng xe, thậm chí nó còn tiềm ẩn các hiểm hoạ tai nạn, làm giảm tính năng cũng như tuổi thọ của chiếc xe. Dưới đây là một vài sai lầm thường thấy khi sử dụng xe số tự động:
Sử dụng số D khi dừng xe: Với những xe số tự động khi đứng đợi đèn tín hiệu giao thông hay tắc đường, không ít lái xe thường vẫn duy trì ở vị trí số D, đồng thời giữ phanh chân. Nếu trong thời gian ngắn, cách làm như vậy có thể coi là chấp nhận được. Nhưng khi thời gian dừng xe dài, cách tốt nhất bạn nên chuyển về số N hoặc P và giữ chân phanh. Bởi vì ở vị trí D, xe số tự động vẫn có xu hướng di chuyển về phía trước mặc dù rất nhỏ khó khiến người ngồi trong cảm nhận được, đạp phanh trong thời gian dài chẳng khác nào cách sử dụng phanh cưỡng bức làm cho nhiệt độ dầu ở hộp số tăng lên. Dầu bôi trơn dễ bị biến chất, nhất là khi hệ thống điều hoà đang làm việc, trạng thái hoạt động không tải luôn duy trì ở mức cao dẫn đến tiêu tốn nhiên liệu.
Về “mo” (N) khi xe trôi dốc: Có nhiều lái xe muốn tiết kiệm nhiên liệu, họ thường về số N để chuyển động theo quán tính khi chạy ở tốc độ cao hoặc xuống dốc. Điều này rất dễ làm hỏng hộp số bởi vì khi đó vòng quay trục thứ cấp của hộp số tự động là rất lớn. Nhưng vận hành ở chế độ không tải, bơm dầu của hộp số tự động sẽ cung cấp không đủ, trạng thái bôi trơn có chiều hướng xấu đi. Hơn nữa, đối với bộ ly hợp kép nhiều đĩa trong hộp số, tuy lực truyền đã bị tách rời, nhưng với các đĩa bị động khác vẫn vận hành ở tốc độ cao do lực kéo của bánh xe, trong khi vòng quay các đĩa chủ động của động cơ truyền động lại rất thấp. Khe hở giữa hai đĩa này lại rất nhỏ, dẫn đến hiện tượng dễ bị cộng hưởng và trơn trượt, tạo ra các hậu quả khôn lường.
Đạp “lút” ga khi cần tăng tốc: Nhiều lái xe cho rằng chỉ cần để ở vị trí D, và đạp mạnh chân ga để đạt tốc độ cao. Thật không ngờ đó lại là cách làm rất sai lầm bởi các thao tác chuyển số đều dựa trên nguyên tắc “nhấn chân ga để nâng số và nhả chân ga để hạ số”. Với vị trí D, để đảm bảo duy trì tiết kết kiệm nhiên liệu, chỉ nhấn nhẹ chân ga sao cho xe đạt vận tốc 40km/h, sau đó nhả nhẹ chân ga nhằm giảm vòng tua động cơ rồi tiếp tục nhấn chân ga từ từ để chuyển số. Đến 75km/h lại thực hiện quá trình như bước trên. Khi hạ số, phải căn cứ theo tốc độ xe đang vận hành, nhả nhẹ chân ga để hộp số hạ một cách từ từ. Mặc dù các hộp số hiện nay đã sử dụng rất nhiều cấp và cho phép nhảy cấp để đạt hiệu quả trong khả năng tăng tốc, nhưng chú ý trên các mẫu xe thông thường, lái xe không nên đạp sâu chân ga tránh việc sử dụng trong thời gian liên tục dễ gây hỏng hộp số.
13 lưu ý đặc biệt quan trọng khi lái xe số tự động:
Số tự động ngày càng phổ biến trên thế giới và Việt Nam không là ngoại lệ. Ưu điểm lớn nhất là sự đơn giản khi cầm lái. Tài xế được giải phóng chân trái và tay phải (với xe tay lái thuận) để tập trung hơn.
Tuy nhiên, sự phổ biến nhanh trong thời gian ngắn đã gây nhiều tranh cãi, bởi thực ra nó phức tạp hơn số sàn, dù tưởng như đơn giản hơn. Dưới đây là 13 lưu ý quan trọng để vận hành loại hộp số này, sao cho hiệu quả và an toàn nhất:
1. Ngay trước khi khởi động động cơ, bạn phải thực hiện thao tác: đạp hết bàn đạp phanh, đặt cần số ở vị trí “P”, kéo phanh tay.
2. Luôn đạp phanh khi chuyển cần số sang vị trí khác. Đừng bao giờ đặt chân lên bàn đạp ga khi đang chuyển cần số từ vị trí “P” hoặc “N” sang bất kỳ vị trí nào khác trên cần số. Thói quen này sẽ giúp tránh được xe chuyển động bất thình lình, mất kiểm soát.
3. Không nên ấn nút khóa trên cần số thường xuyên, bởi vì cần số có thể vô tình chuyển qua vị trí “R”.
4. Không nên chuyển cần số sang vị trí “N” khi xe đang di chuyển. Tai nạn nghiêm trọng có thể xảy ra trong trường hợp bạn vô tình chuyển cần số về vị trí “P” hoặc “R” hoặc do xe không được phanh bằng động cơ.
5. Hãy luôn đặt chân lên bàn đạp phanh khi chuyển số sang vị trí “N” hoặc chuyển từ vị trí “N” sang vị trí khác để tránh nguy cơ mất điều khiển.
6. Nếu đèn báo vị trị cần số nhấp nháy khi bạn đang lái xe, có thể có lỗi ở hộp số tự động. Hãy mang xe đến xưởng dịch vụ để được kiểm tra càng sớm càng tốt.
7. Trước khi chuyển vị trí cần số khi động cơ đang hoạt động và xe đứng yên, hãy đạp hết bàn đạp phanh để ngăn xe tiến về phía trước. Xe sẽ bắt đầu di chuyển khi vào số, đặc biệt là khi tốc độ động cơ tăng cao, ở chế độ cầm chừng cao (khi máy nguội) hoặc khi điều hòa được bật. Chỉ nên nhả phanh khi bạn đã sẵn sàng để lái xe đi.
8. Luôn sử dụng chân phải để đạp phanh. Sử dụng chân trái khi đạp phanh có thể làm giảm phản xạ phanh trong trường hợp khẩn cấp.
9. Để tránh tăng tốc đột ngột, đừng bao giờ đạp ga khi chuyển cần số từ vị trí “P” hoặc “N”.
10. Nếu bạn đạp chân ga và chân phanh cùng lúc sẽ làm ảnh hưởng đến hiệu quả phanh và gây mòn má phanh bất thường.
11. Không nên đạp ga khi bàn đạp phanh đang được nhấn và xe đang dừng vì có thể gây hư hỏng hộp số tự động.
12. Tránh đặt các chai lọ hoặc các vật khác dưới sàn bởi vì chúng có thể lăn và gây kẹt bàn đạp phanh/ bàn đạp ga.
13. Tránh mang dép khi lái xe bởi vì quay dép hoặc đế dép có thể móc vào bàn đạp ga hoặc bàn đạp phanh gây cản trở việc điều khiển xe.
Kết: Ưu điểm lớn nhất của dòng xe số tự động là thao tác đơn giản, thuận tiện vì không cần phải phối hợp ga-côn-số khi thay đổi tốc độ xe. Việc thay đổi số đã được hệ thống trên xe tự thực hiện rồi. Khi đi trên đường đô thị những chỗ đông người, hoặc lúc tắc đường, bạn sẽ thấy đặc điểm này cực kỳ hữu ích, cũng giống như đi xe máy tay ga nhàn hơn xe máy số vậy. Ngoài ra, xe số tự động ít bị chết máy, hoặc “giật cục” khi thay đổi số. Đặc tính này rất quan trọng với người mới lái xe, vì ít bị cảm giác lo nơm nớp xe chết máy giữa đường, nhất là tại những chỗ dừng xe chờ đèn đỏ. Hoặc khi địa hình phức tạp, nhiều dốc cũng an toàn hơn vì ít khả năng bị chết máy, hay trôi dốc. Hy vọng với bài viết Kinh nghiệm lái xe số tự động và 13 lưu ý đặc biệt quan trọng được MuasamXe.com chia sẻ trên đây, bạn sẽ nắm vững những kỹ năng lái xe số tự động an toàn, đừng quên tham khảo thêm các bài viết khác tại chuyên mục kinh nghiệm lái xe nhé!
Tags: kinh nghiem di xe so tu dong, lai xe so san, cách vào số xe ô tô tu dong, xe số sàn, ký hiệu trên cần số ô tô, ký hiệu trên hộp số xe ô tô, lái xe số tự động, số tự động, số sàn,
