Có nên dùng xăng sinh học E5 không? Ưu điểm xăng E5 là gì? Việt Nam là một trong những nước có lợi thế này để sản xuất loại xăng sinh học. Đồng thời thuế nông nghiệp nước ta có phần ưu đãi, không phải chịu thuế nhập khẩu, được ưu đãi thuế môi trường. Cho nên tỷ lệ Ethanol càng cao thì giá thành càng giảm, hay nói cách khác giá thành càng rẻ, chất lượng càng tốt. Và giá xăng E5 luôn thấp hơn xăng A92.
Bắt đầu từ 1-1-2018 khi đi mua xăng người tiêu dùng chỉ còn 2 lựa chọn: xăng khoáng A95 và xăng sinh học E5, thay thế cho xăng A92 bị xóa sổ. Xăng sinh học E5 thực ra là hỗn hợp giữa 95% xăng khoáng A92 pha với 5% cồn sinh học ethanol. Loại xăng E5 này được cho là phù hợp với động cơ của các loại xe lại vừa bảo vệ môi trường hơn so với xăng khoáng, vì thế đang được khuyến khích sử dụng.
Dù vậy, trong thời gian qua, khi đưa ra thị trường, người tiêu dùng đã chê và quay lưng lại với sản phẩm sinh học này khi chất lượng bị nghi ngờ gây ra sự hỏng hóc động cơ Dù vậy, ở thời điểm hiện tại, nhiều chuyên gia và doanh nghiệp vẫn lo xăng E5 bị ế và xóa sổ xăng A92 sẽ chỉ khiến cho người tiêu dùng chỉ còn một chọn lựa là xăng A95. Vậy là nhu cầu xăng khoáng sẽ bị đẩy lên cao hơn nữa.
Có nên dùng xăng sinh học E5 không?
Phần lớn người tiêu dùng cho rằng nhà sản xuất ghi chú “Min=A95” ở mặt trong nắp bình xăng xe hơi, tức là phải dùng xăng chất lượng tối thiểu là A95 (giá cao nhất hiện nay). Vậy xăng nào chất lượng cao nhất? Thật ra ghi chú đó hoàn toàn không như người tiêu dùng Việt hiểu theo nghĩa “giá cao chất lượng tốt”. Mà là các nhà sản xuất xe hơi muốn nói “bạn hãy dùng xăng có chỉ số chống kích nổ thấp nhất là 95”. Các con số 92 và 95 là chỉ số Octan RON, biểu thị khả năng chống kích nổ của xăng.
Chỉ số Octan càng cao thì khả năng chống kích nổ càng tốt và ngược lại. Còn đối với xăng sinh học, TS. Nguyễn Hữu Tuyến cho biết xăng số 5 (E5) có chỉ 5% Ethanol được pha vào xăng 92. Chỉ số Octan của xăng E5 cao tới 109 (hơn A95), có nghĩa tăng chỉ số chống kích nổ tốt hơn. Chỉ số phần trăm Ethanol càng cao (E10, E25, E30) thì càng tốt hơn nữa. Tại Mỹ hiện đã đưa vào sử dụng đến xăng E80 và họ đang nghĩ đến một tương lai xóa bỏ hoàn toàn xăng truyền thống để đổi lấy 100% nguyên liệu sạch của Ethanol.
Quan niệm của người Việt là “tiền nào của nấy”, nên cứ xăng đắt nhất mà đổ. Thật ra giá xăng Ethanol không “bèo” như ta tưởng. Nguyên do là Ethanol được sản xuất bằng nông sản. Và Việt Nam là một trong những nước có lợi thế này để sản xuất loại xăng sinh học. Đồng thời thuế nông nghiệp nước ta có phần ưu đãi, không phải chịu thuế nhập khẩu, được ưu đãi thuế môi trường. Cho nên tỷ lệ Ethanol càng cao thì giá thành càng giảm, hay nói cách khác giá thành càng rẻ, chất lượng càng tốt. Và giá xăng E5 luôn thấp hơn xăng A92.
Nhìn ra thế giới, xăng sinh học không chỉ là nhiên liệu tương lai mà còn là lợi thế về kinh tế cho nhiều nước nông nghiệp khi xuất khẩu nông sản và thành phẩm xăng Ethanol. Thậm chí trước năm 2010, Brazil với nền kinh tế đứng thứ 6 trên thế giới, từng phải báo động về nguy cơ khủng hoảng xăng sinh học khi bị mất mùa. Hàng chục nhà máy sản xuất Ethanol phải đóng cửa vì không có đủ nguyên liệu sản xuất Ethanol để sử dụng và xuất khẩu. Trong khi họ đang có đến hơn 35 triệu xe hơi chạy xăng E25.
Hiện có hơn 50 quốc gia sử dụng xăng sinh học. Có thể điểm qua như Thái Lan, từ 2008 họ đã áp dụng xăng E20 đến E85 vào thị trường nội địa. Từ năm 2007, xăng E85 đã được chính thức sử dụng tại Áo, Pháp và Đức từ năm 2008. Tại Mỹ cũng đã có hơn 2.000 trạm bán xăng E85. Mỹ cũng là nước tiêu thụ Ethanol lớn nhất với khoảng 60% tổng sản lượng của thế giới. Với các nước không có điều kiện nông nghiệp, nhưng muốn hướng đến “bảo vệ môi trường” nên phải nhập nguyên liệu để sản xuất xăng Ethanol với giá thành cao, buộc người dân phải chấp nhận đi loại xăng có chỉ số chống kích nổ thấp nhất: A95.
Cũng cần phải nói thêm, sự lo ngại chính của người tiêu dùng đối với xăng “pha” là nguy cơ cháy nổ. Tuy nhiên, đại diện Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cho biết, 65% nguyên nhân cháy nổ xảy ra trước đây là do chập điện, chuột cắn, 35% không rõ nguyên nhân và cháy chủ yếu là xe tải chạy dầu diesel. Tất cả các vụ này đều không liên quan tới xăng E5.
Ưu điểm xăng E5 là gì?
- Khi sử dụng xăng sinh học E5, tình trạng ô nhiễm giảm thiểu đáng kể so với khi sử dụng 100% xăng thông thường. Điều đó là do bản thân cồn Ethanol đã chứa 11% ô xi nên lượng không khí sạch dùng để đốt chúng hết 1kg Ethanol chỉ cần 8,96kg so với 14,6kg không khí khi dùng xăng thường.
- Tuy nhiệt trị của Ethanol thấp hơn nhiệt trị của xăng (26.900/44/000 KJ/kg) nhưng nhiệt trị của hỗn hợp Ethanol với không khí lại không thua kém nhiệt trị của hỗn hợp xăng với không khí (2.690 /2.830 KJ/kg) vì vậy khi dùng xăng sinh học, công suất của động cơ hầu như không thay đổi nhất là khi tải nhỏ và tải trung bình. Và điều đáng kể là trị số ốc tan của Ethanol lại cao hơn hẳn của xăng (108/98).
- Sử dụng NLSH thay thế nhiên liệu hóa thạch là một trong những biện pháp bảo đảm an ninh năng lượng và kinh tế vì tận dụng được các sản phẩm khai thác từ nông nghiệp.
- Nếu có công nghệ sản xuất NLSH tiên tiến, giá thành NLSH sẽ rẻ hơn nhiên liệu hóa thạch. Điều đáng quan tâm hiện nay là các nhà sản xuất NLSH phải đảm bảo đúng độ thuần khiết trên 99,95% của Ethanol và phải pha trộn theo công nghệ tiên tiến theo đúng tỷ lệ 5% Ethanol để có E5 (hoặc 10% E để có E10) chính phẩm. Không thể pha trộn thô thiển do Ethanol có đặc tính khó hòa tan trong xăng hoặc diesel).
Xăng A92 hay xăng A95 về bản chất đều là xăng khoáng, tức là lấy từ nhiên liệu hóa thạch. Các nhiên liệu hóa thạch chứa hàm lượng cacbon và hydrocacbon cao – được tạo thành bởi quá trình phân hủy kỵ khí của các sinh vật chết bị chôn vùi cách đây hơn 300 triệu năm. Sản phẩm tạo thành sau khi đốt cháy nhiên liệu bao gồm khí CO2 và CO – những khí rất có hại cho môi trường.
Mặt khác xăng E5 chính là xăng A92 trộn lẫn 5% ethanol có nồng độ 99,5%. Ethanoltrong xăng được điều chế từ các hợp chất có nguồn gốc từ động thực vật, như chất béo, ngũ cốc, chất thải nông nghiệp (rơm, rạ)… Theo các nghiên cứu, xăng sinh học E5 khi đốt cháy có mức khí thải độc hại thấp hơn hẳn so với các loại nhiên liệu hóa thạch thông thường.
Kết quả thử nghiệm cho thấy, nhờ có hàm lượng Oxy cao hơn xăng thông dụng, quá trình đốt cháy bên trong động cơ diễn ra hiệu quả hơn, giúp tăng công suất động cơ, đồng thời giảm tiêu hao nhiên liệu. Về các chỉ số an toàn, do chỉ số octane trong ethanol cao hơn so với xăng thông thường, nên chỉ số octane thành phẩm của xăng E95 sẽ rơi vào mức 93-94.
Điều này có lợi khi chủ yếu các phương tiện tại Việt Nam có tỉ suất nén lớn hơn 9/1. Việc sử dụng xăng A92, dù ít hay nhiều cũng gây hiện tượng kích nổ, hao mòn máy và giảm hiệu suất động cơ. Theo ý kiến của một số chuyên gia, đối với các loại xe sử dụng động cơ loại cũ (trước năm 1993) – axit trong xăng sinh học có thể gây ảnh hưởng đến các zoăng cao su, nhựa, polymer của động cơ.
Nhưng với các xe có động cơ sản xuất sau năm 1993 thì điều này gần như là không xảy ra. Lý do là bởi vật liệu của động cơ, đặc biệt là hệ thống cung cấp nhiên liệu đã được cải tiến. Chính vì vậy axit trong xăng không thể gây ảnh hưởng lên động cơ. Hơn nữa, trong quá trình đốt, loại xăng này không hề gây ra một phản ứng phụ nào khác.
